وقتی صحبت از جک هیدرولیک میشود، اولین چیزی که به ذهن خطور میکند، پنچری لاستیک ماشین است. حتما میدانید چرا. چون برای پنچریگیری لازم است اتومبیل به سمت بالا هدایت شود تا زمینه برای تعویض تایر امکانپذیر باشد. با استفاده از آنها میتوانید به راحتی خودرویی به وزن سه تن را بلند کرده و تعمیرات لازم را انجام دهید. این نوع جکها تحت عنوان جکهای روغنی نیز شناخته شدهاند.
در واقع باید گفت از انواع جک هیدرولیکی برای بالا بردن و نگه داشتن اجسام سنگین استفاده میشود. آنها در صنایع بزرگ و کوچک کاربرد داشته و نبودشان باعث بروز مشکلات جدی خواهد شد. اما هیدرولیک چیست و چگونه از آن در ساختار جک استفاده میشود؟
از هیدرولیک چگونه در ساخت جک هیدرولیک استفاده می شود؟
به بیان ساده باید گفته منظور از هیدرولیک این است که بتوانید با استفاده از تحت فشار قرار دادن مایعات، کاری را انجام دهید. این سیستم میتواند به صورت باز و بسته مورد استفاده قرار گیرد. زمانی که از آب برای چرخاندن آسیاب استفاده میشود، در واقع از سیستم هیدرولیکی باز استفاده میشود، یعنی در طی آن از مایعات که در اینجا آب است تنها یکبار استفاده شده است. در سیستم هیدرولیک بسته، مایع مورد نظر در یک مدار ثابت و مشخص شده قرار گرفته و حرکت آن صرفا محدود به همان فضا میشود. در این موارد مایع مورد نظر، معمولا روغن است. این سیستم در ساختار جک هیدرولیکی کاربرد دارد.
از سیستم هیدرولیک در ترمز ماشینها، جرثقیلهای غول پیکر، بیل مکانیکی، پلهای متحرک، صنایع هوایی و… استفاده میشود. این سیستم طراحی سادهایی دارد، به راحتی مورد استفاده قرار میگیرد، قابلیت افزایش نیرو را داشته، از انعطافپذیری خوبی برخوردار است و راندمان بالایی نیز دارد.
جک هیدرولیک چگونه کار می کند؟
به طور خلاصه باید گفت جک هیدرولیکی مجموعهایی از روغن و قطعات فلزی است. برای آن اهرم ( پدالی) طراحی شده است که بوسیله پا میتوان آن را فشرد. هر بار که این عمل را انجام میدهید، خودرو به سمت بالا حرکت خواهد کرد. استوانهایی در انتهای جک قرار دارد، هر بار که پدال را فشار میدهید، این استوانه به سمت بالا حرکت میکند. حرکت استوانه یک نقطه شروع و پایان دارد. زمانی که از یک سو به روغن فشار وارد میکنید، مایع از سوی دیگر همان نیرو را به شما تحویل خواهد داد.
برای درک کارکرد جکهای هیدرولیکی باید کمی با علم فیزیک آشنا باشید. براساس قانون پاسکال، فشار در سرتاسر یک سیال یکسان بوده و به صورت عمود بر آن وارد میشود. زمانی که سیالات در محیطی بسته قرار گرفته و به آنها فشاری وارد میشود، این فشار در تمامی سطح وجود خواهد داشت.
در علم فیزیک، فشار برابر است با نیرو تقسیم بر واحد سطح. میزان فشار در تمام قسمتهای روغن ( به عنوان سیال) برابر است و تنها سطوح متفاوت هستند. یعنی شما فشاری ثابت بر سطوح مختلف وارد میکنید. به این ترتیب این فرصت وجود دارد تا میزان نیرو بر اساس توان فرد، کم و زیاد شود.
در فرایند طراحی و ساخت، استانداردهای ابعادی ISO برای این منظور بکار گرفته میشود که سیلندرهای ساخته شده توسط سازندگان مختلف را بتوان به راحتی با یکدیگر جایگزین نمود. سازندگان سیلندر هیدرولیک به صورت تولید انبوه معمولا این استانداردها را به کار میبرند. اگرچه برای ساخت سیلندر در تعداد محدود نیز رعایت این استانداردها توصیه میگردد.
درپوش جوشی یا فلنجی ته سیلندر
سازندگان سیلندرهای هیدرولیک معمولا ته سیلندر را به دو روش جوشی یا فلنجی میبندند. اگرچه روش جوشی معمولا برای سیلندرهای با فشار کاری متوسط استفاده میشود با اینحال برخی از سازندگان، سیلندرهای هیدرولیک مربوط به شرایط کاری سخت و فشارهای بالای خود را نیز به صورت جوشی میسازند. با توجه به حساسیت متریال لوله و الکترود لازم است علاوه بر بازرسی های چشمی جوشها، کلیه سیلندرها تحت تستهای MT و PT قرار بگیرند
استاندارد ISO 3320
استاندارد ISO 3320 جهت هماهنگ سازی قطر لوله سیلندر و میله پیستون و نسبت سطوح آنها بکار میرود. معمولا این استاندارد در هر دو نوع روش ساخت جوشی و فلنجی مورد استفاده قرار میگیرد.
استاندارد ISO 6020
استاندارد ISO 6020 دارای ۳ پارت جداگانه به صورت ISO 6020-1 ، ISO 6020-2 و ISO 6020-3 میباشد. این استانداردها مربوط به ابعاد نصب سیلندرهای هیدرولیک با فشار کاری۱۶۰bar میباشد و در بر گیرنده سیلندرهای با سر گرد یا چهار گوش و اتصال فلنجی یا چهار میل مهار میباشد.
استاندارد ISO 6022
استاندارد ISO 6022 مربوط به ابعاد نصب سیلندرهای با فشار کاری ۲۵۰bar بوده و در بر گیرنده سیلندرهای با سر گرد یا چهار گوش و اتصال فلنجی یا چهار میل مهار میباشد.
استاندارد ISO 10100
جهت اطمینان از کیفیت ساخت و متریال مناسب طبق استاندارد ISO 10100 شرایط تست سیلندر هیدرولیک معرفی میگردد. در این استاندارد اندازه ابعادی اصلی مانند کورس سیلندر ، نشتی پکینگها و اورینگها، تحمل فشار و عدم تغییر شکل سیلندر و موارد مشابه مورد بررسی قرار میگیرد.